باستانشناسان در جست و جوی یافتههای نو از ساسانیان در دیوار گرگان
شناسایی ساختارهای معماری قلعه شامل حصار بیرونی، برج های نگهبانی، دروازه ورودی، راهروهای داخلی قلعه، خندق پیرامون قلعه و ... در بخش شرقی دیوار گرگان(شهرستان کلاله) از دیگراهداف اجرای این طرح بوده است .
کشف راه دسترسی به اتاق استراحت، اتاق ذخیرهسازی، اتاق پخت و پز، چالههای کنده شده در داخل اتاق برای دورریز مواد غذایی و دستساختههای روزمره ساکنین قلعه و سایر ابزار و وسایل و دست ساختهای زندگی روزانه، چگونگی بهرهوری از این قلعه ، تغییرات بهوجود آمده در دورههای بعدی ، نمونهگیری به منظور گاهنگاری و تعیین مدت زمان ساخت قلعه و استقرارهای بعدی را از اهداف اصلی هیات در این فصل به شمار میرود.
امید است که پس از روشن شدن نتایج آزمایشگاهی، تجزیه و تحلیل دادههای فرهنگی و بررسی نقشههای معماری بتوان در بازسازی الگوی استقراری در قلعه ۲، برگی دیگر به دانش و آگاهی خود و دیگر پژوهشگران از امپراتوری ساسانیان در قلمرو دیوار گرگان افزود شود.
در راستای مطالعه قلعه شهرهای کوچک و بزرگ ضلع جنوبی قلمرو دیوار گرگان، پاکسازی و خواناسازی مقاطع چاله حفاری قاچاق به ابعاد ۲×۴ متر و عمق ۶ متر تا روی خاک طبیعی، واقع در گوشه جنوب خاوری قلعه معروف به بوراق تپه؛ در بخش باختری قلمرو دیوار گرگان(شهرستان آق قلا) از دیگر برنامه صورت گرفته در فصل هشتم پژوهش مشترک بوده است.
کشف راه دسترسی به اتاق استراحت، اتاق ذخیرهسازی، اتاق پخت و پز، چالههای کنده شده در داخل اتاق برای دورریز مواد غذایی و دستساختههای روزمره ساکنین قلعه و سایر ابزار و وسایل و دست ساختهای زندگی روزانه، چگونگی بهرهوری از این قلعه ، تغییرات بهوجود آمده در دورههای بعدی ، نمونهگیری به منظور گاهنگاری و تعیین مدت زمان ساخت قلعه و استقرارهای بعدی را از اهداف اصلی هیات در این فصل به شمار میرود.
امید است که پس از روشن شدن نتایج آزمایشگاهی، تجزیه و تحلیل دادههای فرهنگی و بررسی نقشههای معماری بتوان در بازسازی الگوی استقراری در قلعه ۲، برگی دیگر به دانش و آگاهی خود و دیگر پژوهشگران از امپراتوری ساسانیان در قلمرو دیوار گرگان افزود شود.
در راستای مطالعه قلعه شهرهای کوچک و بزرگ ضلع جنوبی قلمرو دیوار گرگان، پاکسازی و خواناسازی مقاطع چاله حفاری قاچاق به ابعاد ۲×۴ متر و عمق ۶ متر تا روی خاک طبیعی، واقع در گوشه جنوب خاوری قلعه معروف به بوراق تپه؛ در بخش باختری قلمرو دیوار گرگان(شهرستان آق قلا) از دیگر برنامه صورت گرفته در فصل هشتم پژوهش مشترک بوده است.

این کار به منظور ترسیم لایههای معماری و فرهنگی و گردآوری نمونههای فرهنگی از جمله قطعات سفال، استخوان جانوری، زغال و سایر مواد آلی برای مطالعات آزمایشگاهی، گاهنگاری ،تطبیق و تجزیه و تحلیل آنها با نتایج حاصل از کاوش قلعه ۲ پیش برده شد.
کاربرد علوم میان رشتهای در مطالعات باستانشناسی در پروژه دیوار گرگان بسیار مهم و تاثیرگذار بوده است.
ادامه بررسیهای ژئوفیزیکی در دشت حلقه (شهرستان مینودشت) یکی از بزرگترین قلعه شهرهای ساسانی در ضلع جنوبی قلمرو دیوار گرگان، بررسی پیمایشی و شناسائی بخشی از مسیر دیوار گرگان و بستر قدیمی یکی از شاخههای آبریز رودخانه اترک به دریا در بخش غربی و نزدیک سواحل خاوری دریای کاسپی (شهرستان گمیشان) که زیر رسوبات دریایی دفن شده است با استفاده از دستگاه و نرم افزار GPS از دستورات کار هیأت در این فصل است .
تجزیه و تحلیل دادههای مغناطیسی، تهیه عکس هوایی از قلعههای دیوار گرگان، سد باستانی گرگز، چند قلعه شهر ضلع جنوبی قلمرو دیوار گرگان و کارگاههای کاوش باستانشناسی، ادامه بررسیهای منظر باستانشناسی با استفاده از تصاویر ماهوارهای در قلمرو دیوار گرگان و شناسایی چندین قلعه شهرهای وسیع از دورههای پیش از تاریخ تا دورههای تاریخی و اسلامی و مطالعات تغییرات زمینشناسی و پیشروی آب دریای کاسپی و اثرات آن بر دیوار گرگان در نواحی باختری قلمرو دیوار گرگان از دیگر اقدامات هیأت باستانشناسی به شمار میرود.
گردآوری ، شستشو ، طبقهبندی و مطالعه دادههای فرهنگی- تاریخی (سفال، استخوان جانوری و ... ) ،طراحی، عکاسی و در کل مستندسازی و مستندنگاری تمام یافتههای بهدست آمده از بررسی، گمانهزنی و کاوش و تهیه بانک اطلاعاتی دیوار گرگان از سایر برنامههای در دستور کار هیات مشترک در طول فصل هشتم بوده است.
هشتمین فصل پژوهش مشترک ایران- بریتانیا در قلمرو دیوار بزرگ گرگان با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، همکاری پژوهشکده باستان شناسی و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان با مدیریت جبرئیل نوکنده عضو هیات علمی پژوهشگاه، ،سرپرستی مشترک حمید عمرانی رکاوندی مدیر پایگاه دیوار گرگان و دکتر ولفرام ابرهارد سوئر عضو هیات علمی دانشگاه ادینبورگ، اسکاتلند، با استقرار هیات در شهر گنبدکاووس به انجام رسید.
کاربرد علوم میان رشتهای در مطالعات باستانشناسی در پروژه دیوار گرگان بسیار مهم و تاثیرگذار بوده است.
ادامه بررسیهای ژئوفیزیکی در دشت حلقه (شهرستان مینودشت) یکی از بزرگترین قلعه شهرهای ساسانی در ضلع جنوبی قلمرو دیوار گرگان، بررسی پیمایشی و شناسائی بخشی از مسیر دیوار گرگان و بستر قدیمی یکی از شاخههای آبریز رودخانه اترک به دریا در بخش غربی و نزدیک سواحل خاوری دریای کاسپی (شهرستان گمیشان) که زیر رسوبات دریایی دفن شده است با استفاده از دستگاه و نرم افزار GPS از دستورات کار هیأت در این فصل است .
تجزیه و تحلیل دادههای مغناطیسی، تهیه عکس هوایی از قلعههای دیوار گرگان، سد باستانی گرگز، چند قلعه شهر ضلع جنوبی قلمرو دیوار گرگان و کارگاههای کاوش باستانشناسی، ادامه بررسیهای منظر باستانشناسی با استفاده از تصاویر ماهوارهای در قلمرو دیوار گرگان و شناسایی چندین قلعه شهرهای وسیع از دورههای پیش از تاریخ تا دورههای تاریخی و اسلامی و مطالعات تغییرات زمینشناسی و پیشروی آب دریای کاسپی و اثرات آن بر دیوار گرگان در نواحی باختری قلمرو دیوار گرگان از دیگر اقدامات هیأت باستانشناسی به شمار میرود.
گردآوری ، شستشو ، طبقهبندی و مطالعه دادههای فرهنگی- تاریخی (سفال، استخوان جانوری و ... ) ،طراحی، عکاسی و در کل مستندسازی و مستندنگاری تمام یافتههای بهدست آمده از بررسی، گمانهزنی و کاوش و تهیه بانک اطلاعاتی دیوار گرگان از سایر برنامههای در دستور کار هیات مشترک در طول فصل هشتم بوده است.
هشتمین فصل پژوهش مشترک ایران- بریتانیا در قلمرو دیوار بزرگ گرگان با مجوز ریاست پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ، همکاری پژوهشکده باستان شناسی و اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان با مدیریت جبرئیل نوکنده عضو هیات علمی پژوهشگاه، ،سرپرستی مشترک حمید عمرانی رکاوندی مدیر پایگاه دیوار گرگان و دکتر ولفرام ابرهارد سوئر عضو هیات علمی دانشگاه ادینبورگ، اسکاتلند، با استقرار هیات در شهر گنبدکاووس به انجام رسید.

منبع: ایلنا
+ نوشته شده در یکشنبه ۱۳۹۵/۱۰/۱۹ ساعت 11:51 توسط محمد قجقی
|