مرو " شهر لرینگ انه سی " آدلاندیرلیپ یدر. اونگه دنیا نینگ اهلی یریندان مشهور عالم لار و شاعر لار گورمگه ، علم اورانمگه و یاشه ماغه گلیپ دیر لار . مرونگ کتابخانه لارینداکی سیراک دوش گلیانسیراک دوش گلیان کتاب لار بیلن تانیشماق اوچین ، اول یره حتی مشهور عرب ارته کی لارینگ توپلامی " مونگ بیر گیجه "داکی حکمدار هارون الرشید هم گلیب دیر . مرونگ لقمان لاری ، طبیعت اورانجی لاری نجوم شناس لاری ، ریاضی و جغرافیه عالم لاری ، تاریخ چی لاری ، فیلسوف لاری و شاعر لاری بوتین گوندوغاره معلم بولیپ یدر لار . شویله گورنیکلی عالم لار جیدا کوپ بولیپ ، او لارینگ همه سینی بیر باده یاد لاپ گچمک هم ممکن دال .
عصر ده مرو شهرینده یاشان گورنیکلی عالم احمد ابن I X عبدالله المرویزی دنیاده ایلکینجی بولیپ هوا اسسی لیغی اولچگنینگ اساسی دوشینجه لرنی کسگیتلاپ دیر . او نینگ نجومی جـــدول لـــری اورتـــه عـصــر نجوم شناس لارنینگ آرا سینده اولی مشهور لیغه اییه بولیپ دیر .
مرو ده آســمان جسمــلرنـــی گــوزاگجیلیک ادیلیان یر ( اوبسرواتوریا) هم بار اکن. عصرینگ گورنیکلی عالمی مشورابن طلحه شول یرده هر خیلی حسابلامه لار گچریب " آسمان غور شاوینی دوشیندیرمک حقنده " دیین عجایب اثرنی یازیب دیر. XI عصرلارده بو اوپسرواتوریا ده بییک عالم ریاضی دان ، فیلسوف ، لقمان و شاعر عمر خیام و باشقه لارهم ایشلاپدیر .
مرو لی مشهور لقمان ساحل ربان ( IV عصر) و اونینگ اوغلی علی ابن ساحل ربان ساغلغی غورایش باره ده کوپ سانلی علمی ایش لری یاز یب دیر لار . اولارینگ ایمت لنمگینگ دوزگینی ، درمانلیق اوسملیک لر و باشقه شونگه منگزش ساغلیق حقده یازان اثر لاری ایلادینگ گونده لیک دورمیشنده اولانیلیپ دیر.
مــرو ده یـــاشـــان ابــوالفــــاتح الحزینی ( XII عصر) گوندوغارینگ اولی فزیکدان لارنینگ بیری بولیپ دیر . اول دنیاده ایلکینجی بولیــپ،هــوانینگ فـــزیکـــی خـــاصیت لارنی بارلاماق بوینچا ایــشلــری گــچــریپ دیــر .
مرو ده شاعرلارینگ توتیش بیر مکتبی عمله گلیپ دیر . اول مکتب شعریت عالمینده غوشغی دوزمک قاعده لارینه اپ- اسلی تاثیر ادیپ دیر . ابوالعباس ابن حـانـو زال ، محمد ابن صالح ، ابوحنیفه ، انوری و باشــقه ده اونــلارچه شاعر لارمروده یا شاپ ، هــم عجــایب اثر لر دورادیپ دیر لار . اولار ترکـمن فارس و عرب دیل لارنی اونگات بیلیپدیر لر و دنگ درجه ده شول دیل لرده هم یازیپ دیرلار .
مرو لی تاریخچی ابو سعید سامانی ( ۱۱۱٣- ۱۱۶۷) قیرقه غولای اثر یازیپ دیر . اونونگ آتا- بابا لاری هم شویله اولی عالم بولیپ دیر . سامانی اوز اثر لرینده XII-XIII عصر لارده اورتا آسیا ده یاشاپ گچن مسلمان مدنیت نینگ گورنیکلی وکیل لرنینگ ، علم لرینگ دورلی اوغور لاری بوینچا مشهور عالم لارینگ ، شاعر لارینگ و باغشی لارینگ ایکی مونگ باش یوزه غولای نینگ آد لارنی توتیپ دیر.شولارینگ آغلابه گوپچیلیگی مرودان چیقان آدام لاراکن.
غارینگ قدیمی دورلرده و اورتا عصر لارده مرو گوندو اینگ اولی مدنی اوجاغی ، ایچرکی و خلق آرا سوداسنینگ مرکزی هم بولیپ ، قدیمی بییک یوپک یولی هم مرو شهرنینگ اوستیندان گچیپ دیر . مرو هنر مند چلیگینگ هم مرکزی حکمینده مشهور اکن . مرو نگ متا لاریندان بغداد خان – بگ لرنینگ لباس لاری تکلیپ دیر . زرگر چیلیک ، کویزه چیلیک اونیم لری گچگینلی خرید لار بولیپ دیر . مرونگ نقشلانان کویزه اونیم لرینه اولی ایسلگینگ بولاندیغینی ترمز دان ، سمرقند دان و بویله کی یر لردن مرولی اوسته لارینگ یاسان غاپلارنینگ تاپیلماغی هم ثبوت ادیار. مرو بازار لارینده ترکمن لرینگ اینگ یورگینلی اونیملری : حالی لار ، دوییه یونگیندان دوقالان متا لار ، تخم آط لار و آط اسباب لاری اوران یوقاری بهادان آلنیپ دیر .
مرو شهری سلجوق ترکمن لرینگ بییک سلطانی ابوالحارث احمد سنجر نگ پایتختی بولیپ ، سلطان سنجر زمانینده مرو شهری خراسانده اینگ اولی و مشهور شهر لارینگ بیره گی حیسنده آباد لیق و گوزل لیکده دنیا بوینچا مرو شاهجهان لقبینی غازانیپ دیر .
ماخذ: جریده گوراش جوزجان

منبع:www.yeget.net